КОРОНАВИРУСОТ МУТИРАЛ, ИЗОЛИРАН НОВ ВИД ВО ЛОМБАРДИЈА: ДАЛИ ОВА ЌЕ ГО ПРОМЕНИ ЦЕЛИОТ ТЕК НА ПАНДЕМИЈАТА?

Поминаа повеќе од пет месеци откако во Вухан се појави нова заразна болест, Ковид-19 (коронавирус). Иако на почетокот се чинеше дека Ковид-19, ќе биде сличен на болеста САРС (тежок акутен респираторен синдром) што се појави во 2003 година и ќе остане во Кина и околните земји, тоа не се случи. Новата болест се рашири низ целиот свет и стана најголемиот медицински предизвик, што најдобро го илустрира фактот дека дури 10,000 научни трудови се објавени за „Ковид-19“ од јануари. Иако сè уште има многу непознати за болеста и нејзината причина, сега имаме огромно знаење што ќе ни ја олесни борбата во случај на втор пандемски бран.

Како всушност се шири САРС-КоВ-2?

– Кога во средината на јануари сфатија дека новата респираторна болест Ковид-19 ефикасно се шири кај луѓето, научниците не беа сигурни на кој начин се шири, но, се претпоставуваше дека главниот вид на ширење со капки од личност до личност при кивање или кашлање. Капките се дефинираат како влажни честички поголеми од 20 микрометри што припаѓаат на некоја личност. Сепак, имаше многу сомнеж дека болеста може да се шири преку аеросоли, познато како ширење на воздухот.

Аеросолното ширење доаѓа од сушени честички, т.н. капкени јадра, кои можат да бидат расфрлани на растојание до шест метри. Сепак, во анализата на 75.465 случаи на Ковид-19 во Кина, не е регистриран пренос на воздухот. Денес, ставот на Светската здравствена организација (СЗО) е дека новиот коронавирус се шири со капки, така што инфекцијата бара поблизок контакт со заразено лице, подолго од 15 минути на растојание од помалку од два метра.

Сепак, некои научници не ја исклучуваат можноста од аеросолна инфекција во одредени ситуации, на пример во единиците за интензивна нега во болниците каде лежат пациенти со високо вирусно оптоварување. Новиот коронавирус исто така може да заврши на некои површини каде што луѓето можат да ги допрат со рацете и потоа да ги пренесат во устата, носот или очите. Сепак, можноста на вирусот да ги зарази луѓето на овој начин на пренесување значително се намалува, особено во лето кога има повеќе влага во воздухот што се акумулира на капките и ја зголемува нивната тежина, а особено преку сончевите ултравиолетови зраци, кои ги уништуваат вирусите.

Кои се новите симптоми на Ковид-19?

– Ковид-19 започна да се шири низ северната хемисфера за време на сезоната на грип, а бидејќи и двете заболувања имаат слични симптоми, тоа предизвика големи проблеми за медицинските работници. Првично, симптомите на „Ковид-19“ беа треска, останување здив, болки во мускулите и замор, а подоцна се додадени симптоми како што се губење на вкус и мирис, главоболка, гадење, повраќање и осип.

Дали лекот против маларија е ефикасен против Ковид-19?

– Бидејќи развојот на новиот лек ќе трае повеќе од десет години, научниците во терапијата на Ковид-19 мораа да ги искористат кон веќе постојни антивирусни лекови. Лекови против маларија, хидроксихлорокин и хлорокин, кои некритички ги промовираа некои научници како што е францускиот микробиолог Дидиер Раул, но и американскиот претседател Доналд Трамп, привлекоа посебно внимание на медиумите.

Сепак, хидроксихлорокинот и хлорокинот го зголемија ризикот од смрт кај скоро 15.000 луѓе кои ги користеле, открива студија објавена минатата недела во престижниот медицински журнал „Лансет“. Студијата користела податоци од 671 болница и опфатила повеќе од 96.000 луѓе хоспитализирани на шест континенти.

Како коравирусот мутира?

– САРС-КоВ-2 е РНК вирус, а неговиот геном содржи помалку од 30 000 „букви“ А, Ц, Г и Т (нуклеотиди: аденин, цитозин, гванин и тимин). Како и сите вируси, САРС-Ков-2 мутира, така што еден од најголемите стравови на почетокот на пандемијата беше дека ќе мутира во многу посмртоносен вирус, како што беше случајот со озлогласената пандемија на шпански грип што однесе меѓу педесет и сто милиони луѓе животи од 1918 до 1920 година.

Оваа болест го нападна човештвото во три пандемски бранови, од кои најсмртоносен беше вториот во август 1918 година, затоа што вирусот мутираше во опасно вид што ги зафати пред се младите. Но, со новиот вирус, охрабрувачки е што мутира многу побавно од грипот: забележаната стапка на промена на САРС-КоВ-2 е околу две мутации месечно, поради што постојнитевидови не се разликуваат значително.

Во моментов, во светот има голем број на видови на нови коронавируси, но најважни се три групи: S, V и G. Во исто време, G стана доминантен во целиот свет, вклучително и на Балканот.

Дали е САРС-КоВ-2 слабее?

– Иако некои го споредуваат предвидувањата за еволутивниот пат на новиот коронавирус со временската прогноза, некои научници веруваат дека САРС-КоВ-2 ќе ослабне со текот на времето. „САРС-КоВ-2 е мошне пренослив во ширењето кај човечките домаќини, така што не е под еволутивен притисок да се развие во повеќе смртоносен вид“, утврди д-р Кристијан Андерсен, професор на „Scripps Research“ во Калифорнија.

Но, се чини дека веќе се забележуваат знаци на слабеење на новиот коронавирус.

Италијанскиот весник „Кориере дела Сера“ се осврна на истражувањето на Арналдо Карус, професор на Универзитетот во Бреша и претседател на Италијанското виролошко друштво, чиј тим изолирал нов вид на коронавирус во Ломбардија, кој е многу послаб од досега доминантните видови.

– Додека вирусните видови што ги изолиравме и ги секвенциравме последниве месеци се вистински биолошки бомби кои можат да уништат целни клетки во рок од два до три дена, на овој вид му требаат најмалку шест дена за да започне да ги напаѓа нашите клетки – изјави Арналдо Карузо за италијанската агенција „Аднкронос“. Сепак, тој предупредува на претпазливост затоа што во овој момент не е познато кој вид на новиот коронавирус би можел да стане доминантен на есен.

Translate »