Прогонуван, зошто ги откри злосторствата на САД. За некоj е херој, а за друг криминалец: Кој е Џулијан Асанж?!

“Овој човек е син, татко и брат. Заработи е десетици награди за новинарство. Номиниран е за добитник на Нобеловата награда за мир секоја година по 2010 година. Вчера на 11 април, по седумгодишен егзил во Еквадорската амбасада во Лондон, основачот и главен идеолог на Викиликс Џулијан Асанж беше уапсен од британската полиција.

Бидејќи односите меѓу Асанж и Еквадор беа тесни во последниве месеци, јужноамериканската земја објави дека го одзема неговиот политички азил.

Европската комисија рече дека го смета притворот како “судски случај” и дека нема да интервенира. Австралија објави дека е сигурна, Асанж да биде третиран на непристрасен начин од страна на британската правда.

Русија пак го објави апсењето и го нарече “задушување на слободата”, а портпаролот на Владимир Путин – Дмитриј Песков, изрази надеж дека правата на уапсениот ќе бидат исполнети.

Асанж е роден во 1971 година во Австралија, тој е новинар и интернет активист, основач на онлајн платформата Викиликс. Растејќи во семејството на шкотски и ирски имигранти, малиот Џулијан од мал покажува сериозен афинитет кон програмирање. На 16-годишна возраст, тој се стекнал со модем и почнал да работи на пред-интернет мрежи. Го користи псевдонимот Мендакс. Заедно со двајца негови пријатели создаваат хакерска група наречена “Меѓународни единици”.

Се верува дека е дел од меѓународна хакерска операција која успева да пробие во НАСА во 1989 година, но тој самиот го негира неговото учество. Тогаш неговите проблеми со правдата започнуваат – како тинејџер е уапсен под обвинение дека краде 500.000 долари од сметките на Ситибанк. Истрагата, сепак, не успеа да ги потврди сомневањата и беше ослободен.

На 4-ти октомври 2006 година, Џулијан Асанж го регистрирал доменот wikileaks.org. Со тоа започнува еден од најголемите безбедносни кошмари во Америка.

Во почетокот, акциите на платформата се релативно непознати за пошироката јавност. Ова значително се менува во 2010 година кога Викиликс објави серија тајни документи и видеа кои ги докажуваат воените злосторства на Армијата на САД во Ирак и во Авганистан. Има стотици илјади документи со тајни содржини, новинари од целиот свет кои привлекуваат информации од извори на не-изворите на Викиликс. САД започнуваат кривична истрага и Асанж е примарна цел.

Еквадор на 16 август 2012 година го одобрил политичкиот азил на Џулијан Асанж, кој се крие во амбасадата на Еквадор во Лондон од јуни истата година. Британските власти соопштиле дека без оглед на одлуката, нема да дозволат Асанж да ја напушти земјата, затоа што „се истрајни во намерата да го испорачаат“. Асанж кој ги негира сите обвинувања, тврди дека позади одлуката да биде испорачан се крие намерата Шведска да го испорачаат на властите во САД. На 11 април, 2019 година Еквадор го укинал азилот за Асанж, а веднаш потоа бил уапсен од страна на британската полиција.

Во исто време, одредени владини лица ја критикуваа Викиликс поради разоткривањето на доверливи информации, загрозувањето на националната безбедност и изложувањето на ризик на меѓународната дипломатија. Некои организации за човекови права ја критикуваа Викиликс за несоодветно прозивање на имињата на цивилните лица кои работат со меѓународните сили. Некои новинари исто така го критикуваа забележителниот недостаток на издавачка дискреција при ослободувањето на илјадници документи наеднаш без доволна анализа. Во негативните јавни реакции во САД луѓето ја окарактеризираа организацијата како неодговорна, неморална и нелегална.