Тековната криза во ланците за снабдување и кусоците би можеле да предизвикаат голема криза во светската економија

Се одеше по планот. Успешните програми за вакцинација го поттикнаа заздравувањето на глобалната економија по пандемијата, пазарот на капитал се врати на рекордно ниво и цените се зголемија толку многу што стравувањата од дефлација се минато.

Но, недостатокот на снабдување, кој првично ја доведе во прашање достапноста на луксузни автомобили или дали ќе има доволно Play Station под новогодишните елки, наместо тоа, прерасна во целосна криза со недостаток на енергија, работна сила и транспорт од Исток кон Запад, пишува Гардијан.

Сите проблеми на еден или друг начин се последица на растот на пост-пандемичната побарувачка на потрошувачите, но заедно тие можат да доведат до колапс или отстапување на глобалната економија од нејзиниот тек.

Мохамед Ел-Еријан, советник на осигурителниот гигант Алијанса и претседател на колеџот Квинс во Кембриџ, вели дека ненадејниот пад на производството на фабриките во Кина оваа недела беше јасно предупредување дека светската економија може да падне додека цените и понатаму рапидно растат.

„Проблемите со синџирот на снабдување се многу поупорни од повеќето очекувани, иако компаниите се помалку изненадени“, рече тој.

„Владите мора брзо да реагираат и да ги разгледаат своите политики, бидејќи трите елементи – снабдување, транспорт, работна сила – се спојуваат во ветер што ќе ја„ разнесе “глобалната економија.“

Недостатокот на енергија најдобро го илустрира обемот на проблемот, со зголемен број бензински пумпи во Обединетото кралство кои немаат гориво, а градовите во северна Кина треба да ја рационализираат електричната енергија, што доведе до затворање на фабриките во најголемиот светски производител непосредно пред празничната сезона на Запад.

И Кина и Велика Британија се соочија со недостиг на резерви во време кога целиот свет се залага за природен гас и нафта, чија цена е скоро двојно зголемена за 12 месеци, на речиси 80 долари за барел.

Со сегашните ограничувања поврзани со короната во некои големи производствени земји, како што е Виетнам, и недостаток на компоненти, како што се компјутерски чипови, фабриките едноставно не произведуваат доволно.

Британското производство на автомобили падна на 27 проценти на годишно ниво во август, што доведе до намалување на извозот во Австралија, САД и Кина.

Во четвртокот, производителите објавија нови привремени затворања во Германија поради проблеми со чиповите. Опел објави дека една од нивните фабрики ќе биде затворена до 2022 година.

Во Јапонија, берзанскиот индекс на готови производи падна на нивоа што не беа забележани по земјотресот и цунамито во 2011 година.

Но, дури и кога фабриките би можеле да добијат енергија и материјали и да произведуваат повеќе стоки, превозот сепак би чинел повеќе. На некои сообраќајни правци, како оној од Кина до Ротердам, трошоците за транспорт на контејнери се зголемија за шест пати минатата година.

Проблемите не престануваат кога стоката пристигнува на пристаништето. Недостатокот на работна сила е крајниот проблем во се потешкото патување на производите до нивната крајна дестинација.

Недостатокот на возачи на камиони во многу делови на Европа, делумно поради спорови околу условите и делумно поради постојаните ограничувања поради коронавирусот, предизвикува одложувања.

Флавио Ромеро Макао, експерт за синџирот на снабдување на Универзитетот Едит Кован во Западна Австралија, вели дека зголемената побарувачка по пандемијата го затегна деликатно избалансираниот светски економски систем.

“Потрошувачите сакаат да купуваат работи бидејќи имаат пари од владини стимулации, поголема заштеда и зголемена побарувачка. Играчки, лаптопи, телефони, опрема за теретана … што и да ви падне на памет, луѓето се обидуваат да го купат”, рече тој.

“Повисоките ограничувања на побарувачката и понудата значат инфлација – нема излез од тоа. Кога сите овие работи ќе се соберат, ќе добиете совршена бура”, додаде Ромеро Макао.

И покрај ова, се повеќе економисти веруваат дека централните банки би морале побрзо да ги зголемат каматните стапки доколку надвладее инфлацијата во развиениот свет.

Банката на Англија навести дека каматните стапки би можеле да пораснат веќе следната година, а американските федерални резерви конечно го означија крајот на својот масивен план за стимулирање што може да ги зголеми трошоците за позајмување во 2022 година.

Нил Шеринг, главен економист во Капитал Економикс, вели дека Велика Британија и САД се изложени на најголем ризик од „прегревање“ на инфлацијата, што ги натера централните банки да реагираат.

Промената на парадигмата во монетарната политика по долгогодишни евтини кредити може да биде придружена со ребаланс на глобалната економија, бидејќи земјите се обидуваат да ги скратат синџирите на снабдување и да станат самоодржливи преку политики кои промовираат независност од увоз.

Ромеро Макао верува дека многу компании би можеле да ја искористат можноста и да го префрлат производството од Кина, каде што евтината работна сила што го започна своето економско чудо полека исчезнува, во земји како Виетнам и Мексико.

Двете земји имаат поевтина работна сила од Кина, поради што се привлечни за американските компании.

Ричард Флекс, од компанијата за управување со дигитални пари „Монифарм“, вели дека кризата веќе ги натера политичарите и деловните луѓе да ги преиспитаат своите планови и политики.

„Големите корпорации и Владите, исто така, ги разгледуваат нивните синџири за снабдување со основни прехранбени производи и земајќи ги предвид безбедноста на снабдувањето и трошоците. Очекуваме синџирите на снабдување во некои сектори да се скратат поради ковид -вирусот, или со промена на рутите или снабдување од повеќе извори “, додаде тој.