Како функционира фудбалскиот трансфер пазар?

14/11/201714/11/2017 petar

Секое лето, стотици милиони долари ги менуваат рацете. Најдобрите светски фудбалски клубови се борат за најдобрите играчи за наредните сезони. Но, што всушност претставува трансферот, и како функционира?

Бразилецот Нејмар неодамна се пресели од Барселона во Париз Сен Жермен за 222 милиони евра (265 милиони долари). Ова е повеќе од двојно од претходниот рекорд од 105 милиони евра, платен за францускиот играч Пол Погба. Денес нема ограничување колку еден тим може да потроши на играчи.

Како функционира?

Фудбалот е дел од глобалниот пазар каде врвните играчи постојано се селат. Дејвид Бекам, на пример, играше за клубови во Велика Британија, Шпанија, САД, Италија и Франција во текот на неговата кариера. Професионалните играчи склучуваат договори со клубови со фиксен рок до пет години. Ако некој играч се префрли пред да истече договорот, новиот клуб плаќа надомест на стариот. Ова е познато како такса за трансфер.

Од каде доаѓаат парите?

Сериозни пари се вртат во фудбалот. 20-те најбогати клубови на глобално ниво заработија 7,4 милијарди евра (8,9 милијарди долари) во 2015/16, според анализата на Делоит. Најголема заработувачка има Манчестер Јунајтед, која достигна 689 милиони евра. 43% од приходите доаѓаат од спонзорства и продажба на фудбалски реквизити. ОД ТВ права 39%, а од продажба на билети само околу 18%. Но клубовите, исто така, можат да заработат пари со продажба на играчи.

Нејмар ги скрши рекордите со трансферот од Барселона во Париз Сен Жермен

Кога се случува трансферот?Два пати годишно. Регулативите на ФИФА утврдуваат два годишни периоди во кои клубовите можат да купат странски играчи. Точниот тајминг го одредуваат фудбалските асоцијации на одделни земји. Во многу европски земји летниот трансфер период се затвора на 31 август. Во САД се затвора на 9 август.

Кој е се вклучен во потпишувањето на договорот?Играчот, неговиот агент, клубот, новиот клуб и сите нивни адвокати кои треба да подготват нов договор. Тој ги вклучува детали за платите и бонусите, како и бонуси за лојалност. Играчите исто така треба да поминат на медицинските прегледи за да се провери дали се способни да играат и во каква здравствена состојба се. Ако се откријат претходни неоткриени повреди, тоа може да влијае на големината на надоместокот за трансфер.

Кој ги добива парите? Случајот со Нејмар.Сумата од 222 милиони евра не му се исплаќа само на Нејмар. ПСЖ го плати износот на Барселона за да ги обезбеди неговите услуги. Технички гледано, тие ја платија клаузулата за откуп на стариот Барселонски договор на Нејмар, кој беше поставен на 222 милиони евра. Таткото на Нејмар, агентот и други ќе поделат износ од 38 милиони евра (45 милиони американски долари) за олеснување на овој трансфер, според некои извештаи.

Што вклучува договорот?ПСЖ на Нејмар ќе му дава плата од околу 45 милиони евра годишно пред оданочување – и се надева дека ќе профитира од неговото име и имиџ. Клубовите генерално, бараат ексклузивно право да го контролираат правото врз името и сликата на играчот кои се појавуваат во рекламирањето и публицитетот. Но, играчите не сакаат да се откажат од профитабилни можности за да заработат приходи од реклами.Така што најчесто приходите од користењето на сликата на играчот се делат 50/50 помеѓу играчот и клубот.Ситуацијата со Нејмар, е посложена. Од Барселона соопштија дека имаат намера да го тужат за прекршување на договорот, бидејќи добил пари како дел од бонусот за обновување на договорот, кога потпишал нов договор минатата година. Шпанскиот клуб бара надомест од 8,5 милиони евра, плус враќање на неоткриениот бонус и дополнителни 10 отсто од тој износ во камата.

Од каде доаѓаат парите?

Има сериозни пари во фудбалот. 20 најбогати клубови на глобално ниво – сите европски – заработија 7,4 милијарди евра (8,9 милијарди долари) во приходите во 2015/16, според анализата на Делоит. Најдобриот заработувачки клуб беше Манчестер Јунајтед, кој достигна 689 милиони евра. Комерцијалните извори како што се спонзорство и стока учествуваа со 43% од приходите – најголем дел. Затоа очекувајте многу ПСЖ Нејмар кошули. Продавањето права на емитување изнесува 39%, но продажба на билети за само околу 18%. Овие бројки ги исклучуваат таксите за трансфер, но клубовите, исто така, можат да заработат пари со продажба на играчи. Денес врвните клубови стануваат се побогати. Зголемувањето на приходите од ТВ права е една од главните причини. Во 2016 година, 20 клубови од Премиер Лигата потпишаа тригодишен договор вреден 10,4 милијарди фунти за радиодифузерите. Ова беше најпрофитабилниот телевизиски договор што некогаш беше потпишан во професионалниот фудбал. Во Велика Британија, БТ и Скај сега ја плаќаат Премиер Лигата повеќе од 10 милиони фунти (12,9 милиони американски долари) за да ги пренесуваат фудбалските натпревари. Ова им овозможи да остварат и екстра високи трансфери. Клубовите потрошија повеќе пари од кога и да е!. Рекордни 4,79 милијарди долари се потрошени на 14,591 фудбалски договори во 2016 година, според ФИФА – или околу 328,000 долари по просечен договор. Кои се последиците?

Некои велат дека високите давачки за трансфер се лоши за фудбалот. ФИФАПро, го нарече трансферот на Нејмар “анти-конкурентен”. “Фудбалот е сè повеќе домен на избрана група од богати, главно европски клубови”, изјави генералниот секретар на ФИФПро, Тео ван Сегелен, во неодамнешната изјава. Ескалацијата на трансферните такси “помогна да се уништи конкурентската рамнотежа”, рече тој, бидејќи само неколку врвни клубови – како Манчестер Јунајтед, Реал Мадрид или Баерн Минхен – можат да си дозволат да купат елитни играчи. Потоа доминираат во лигите, додека посиромашните клубови немат можност за поголеми успеси. Но, податоците на ФИФА покажуваат дека високите давачки за трансфер се само 14% од сите светски трансфери минатата година. Останатите се бесплатни трансфери – кога договорот на играчот истекува.

Лионел Меси има договор за откуп од 300 милиони евра во неговиот договор – Кој е лимитот!